Syntezatory

Czym jest syntezator?

Syntezator to instrument wytwarzający dźwięk za pomocą syntezy dźwięku! Phi, proste :-) Synteza dźwięku, to, jak nazwa wskazuje, składanie dźwięku od podstaw z jego najprostszych i najbardziej podstawowych składników: przebiegów fali o różnym kształcie - sinusoidalnej, trójkątnej, kwadratowej, piłokształtnej (cóż za słowo! :-)), różnych rodzajów szumów, obwiedni mówiącej o tym, jak dźwięk ma zmieniać się w czasie.

Technikalia syntezatorów

Za przebieg podstawowy odpowiada tak zwany oscylator (generator fali) lub w przypadku niektórych syntezatorów kilka(naście) oscylatorów, których brzmienia możemy dodawać. Za dodanie odpowiednich szumów, odpowiadają, wiadomo, generatory szumów. Obwiednia steruje parametrami ADSR - attack, decay, sustain, release - czyli kolejno atakiem (jak szybko po naciśnięciu klawisza odzywa się dźwięk), decay (jak szybko po osiągnięciu szczytu amplitudy sygnał spada do poziomu sustain), sustain (w jaki sposób dźwięk jest utrzymany gdy cały czas trzymamy naciśnięty klawisz), oraz release (czyli jak dźwięk wygasa po odpuszczeniu klawisza). Są też różnego rodzaju modulatory wpływające na dźwięk, np. LFO - low frequency oscillator - którym możemy sterować czy to wysokością czy też natężeniem podstawowej fali. Mamy też filtry i rezonatory regulujące zakres częstotliwości, którymi może grać nasz syntezator. Ostatecznie mamy jeszcze procesor efektów dźwiękowych typu reverb, delay, phaser, itp.

I to wszystko (a czasem więcej) składamy w jedno brzmienie.

Rodzaje syntezatorów

Syntezator może występować w różnej formie. Czy to urządzenia zewnętrznego w obudowie rack lub modularnej obudowie typu 500 sterowanego za pomocą MIDI lub CV (napięcia), czy też w połączeniu z klawiaturą, przypominając tym samym standardowy instrument klawiszowy, tzw. "klawisze" :-) Należy jednak pamiętać, że nie każdy "klawisz" to syntezator oraz że nie każdy syntezator to "klawisz". Te pojęcia nie są tożsame. Syntezator, j.w., używa do generowania brzmień syntezy, podczas gdy spora część "klawiszy" to samplery grające nagranymi "z rzeczywistości" próbkami. Niektóre urządzenia łączą te dwie technologie w jedno.

Oczywiście, jak w przypadku większości sprzętu muzycznego, do dyspozycji mamy syntezatory analogowe oraz syntezatory cyfrowe. Różnica tkwi w sposobie wytwarzania napięcia sterującego potem głośnikiem. Oczywiście, jak w przypadku większości sprzętu muzycznego, syntezatory analogowe są dziś uważane za święty Graal. Są jednak najczęściej duże, drogie, delikatne i kapryśne, podczas gdy ich cyfrowe odpowiedniki są, jak można się spodziewać, małe, tanie, wytrzymałe i stabilne :-) To nie przeszkadza masie muzyków korzystania z klimatycznych syntezatorów z lat 60 i 70, które nabywają nieraz za kolosalne pieniądze.

Są też jednak nowoczesne syntezatory wykorzystujące syntezę analogową lub wręcz takie, które łączą zarazem brzmienia analogowe z techniką cyfrową (najczęściej w postaci efektów lub sampli). 

Po co komu syntezator?

Cel powstania syntezatora był raczej pragmatyczny - miał ułatwiać pisanie i nagrywanie muzyki. Niechcący jednak otworzono puszkę pandory, konstruując urządzenie umożliwiające generowanie setek niespotykanych jak dotąd brzmień. Dziś w roli urządzeń odtwarzających znane z natury brzmienia, znacznie lepiej sprawdzają się samplery (albo dedykowane oprogramowanie łączące sample z syntezą). Brzmienia generowane przez syntezator występują w osobnej kategorii i dzięki nim możemy cieszyć się czymś takim jak muzyka elektroniczna.